• De linkse politicus Luiz Inácio Lula da Silva is op nieuwjaarsdag geïnstalleerd als president van Brazilië.
  • Hij was eerder al president van 2003 tot 2011 en haalde toen miljoenen Brazilianen uit de armoede.
  • Zijn bijnaam Lula betekent inktvis, hij was in zijn tienerjaren schoenenpoetser in São Paolo en zat 1,5 jaar in de gevangenis na een omstreden corruptieveroordeling.
  • Lees ook: In dit land daalt de inflatie en groeit de economie: Brazilië gaat tegen wereldwijde trend in

De linkse Luiz Inácio Lula da Silva is op nieuwjaarsdag geïnstalleerd als president van Brazilië. Afgelopen oktober versloeg hij nipt zijn omstreden ultrarechtse voorganger Jair Bolsonaro, die vlak voor de machtsoverdracht is uitgeweken naar de Verenigde Staten.

Lula was van 2003 tot 2011 ook al president en was destijds een van de populairste politici ter wereld. Hoewel hij vanwege een corruptieschandaal veel aan populariteit heeft ingeboet, zijn de verwachtingen voor zijn nieuwe termijn hooggespannen.

De hoop is dat hij het diep verdeelde Brazilië weer kan herenigen, opnieuw de strijd tegen de armoede aan kan gaan en de ontbossing van het Amazone-woud fors gaat terugdringen.

Business Insider zet 7 dingen op een rij die je moet weten over de man die van schoenenpoetser opklom tot president.


Lula haalde miljoenen Brazilianen uit de armoede

Lula spreekt zijn aanhangers toe in de stad Duque de Caxias. Foto: EPA/AANTONIO LACERDA
Lula spreekt zijn aanhangers toe in de stad Duque de Caxias. Foto: EPA/AANTONIO LACERDA

De nu 77-jarige Lula was van 2003 tot 2011 al president van Brazilië en wist met de economische meewind destijds miljoenen mensen uit de armoede te halen.

In zijn regeerperiode werden volgens de onafhankelijke denktank Fundação Getulio Vargas 8,5 miljoen banen gecreëerd en klommen 32 miljoen mensen op tot de middenklasse.

Lula was bij zijn vertrek met een populariteit van 80 procent een van de populairste politici ter wereld, maar is mede vanwege het verderop beschreven corruptieschandaal veel van die populariteit kwijtgeraakt.


Hij zat 580 dagen in de gevangenis wegens corruptie

Lula in 2018 direct nadat hij hoorde dat zijn veroordeling voor corruptie definitief was. Foto: EPA/MARCELO CHELLO
Lula in 2018 direct nadat hij hoorde dat zijn veroordeling voor corruptie definitief was. Foto: EPA/MARCELO CHELLO

De linkse kandidaat Luis ‘Lula’ da Silva werd in 2017 veroordeeld tot een lange gevangenisstraf wegens corruptie. Hij zou tijdens zijn regeertermijn als president van 2003 tot 2011 smeergeld hebben aangenomen van de aannemers Odebrecht en OAS en de bedrijven in ruil daarvoor opdrachten hebben bezorgd bij staatsoliemaatschappij Petrobras.

Hij verdween daar uit eindelijk 580 dagen voor in de cel, waarna het Hooggerechtshof de veroordeling nietig verklaarde.


Zijn bijnaam Lula betekent inktvis

Lula in 2003 op bezoek in Havana bij toenmalig president Fidel Castro van Cuba. Foto: EPA/Enrique de la Osa.
Lula in 2003 op bezoek in Havana bij toenmalig president Fidel Castro van Cuba. Foto: EPA/Enrique de la Osa.

In Brazilië zijn bijnamen heel gewoon, vooral voor bekende personen. 'Lula' is een afgeleide van Luiz, de voornaam van de president, en betekent inktvis.

Volgens Foreign Policy doet hij zijn bijnaam eer aan door leiders van alle kanten van het politieke spectrum te omarmen. Zo had hij in zijn eerdere periode als president zowel goede banden met de Verenigde Staten en Israël als met ultralinkse Latijns-Amerikaanse leiders als Hugo Chavez en de gebroeders Castro.

Ook in eigen land staat hij erom bekend allianties met zowel links als rechts te kunnen sluiten. Zo is zijn vicepresident zijn voormalige centrumrechtse rivaal Geraldo Alckmin.


Lula groeide zelf op in grote armoede en leerde pas op zijn tiende lezen en schrijven

President Luiz Inacio 'Lula' da Silva lees documenten door tijdens zijn inauguratie op 1 januari 2023. Foto: EPA/Jarbas
President Luiz Inacio 'Lula' da Silva lees documenten door tijdens zijn inauguratie op 1 januari 2023. Foto: EPA/Jarbas

De man die nu al voor de derde keer president van Brazilië is, groeide op in een straatarm gezin in de noordelijke deelstaat Pernacumbo. Hij was het zevende kind van een alleenstaande moeder met acht kinderen en heeft nauwelijks onderwijs gevolgd. Pas op zijn tiende leerde hij lezen en schrijven.

Toen hij twaalf was ging hij werken als schoenenpoetser en straatverkoper in São Paolo. Twee jaar later ging hij aan de slag als metaalbewerker in een koperfabriek.


Hij belooft te vechten voor het behoud van het Amazone-gebied

President Luiz Inacio Lula Da Silva met een Anaconda tijdens een bezoek aan het Amazone-gebied in 2005. Foto: EPA/Ricardo Stuckert
President Luiz Inacio Lula Da Silva met een Anaconda tijdens een bezoek aan het Amazone-gebied in 2005. Foto: EPA/Ricardo Stuckert

In de eerdere periode dat Lula president was drong hij de ontbossing van het Amazone-gebied fors terug en daar wil hij zich weer volop voor gaan inzetten. Zijn voorganger Bolsonaro gaf alle ruimte aan economische activiteiten in het gebied, deed weinig tegen illegale houtkap en wilde een asfaltweg van 700 kilometer aanleggen dwars door het oerwoud.

Na zijn verkiezingsoverwinning afgelopen najaar zei Lula dat "Brazilië klaar is om zijn leidende rol in de strijd tegen de klimaatcrisis te hervatten en Brazilië zal vechten voor een levende Amazone." Volgens hem is "een staande boom meer waard dan duizenden boomstammen."


Lula was tijdens de militaire dictatuur een belangrijke vakbondsleider

Lula in 1981 op bezoek in Nederland bij toenmalige vicevoorzitter van de FNV, Wim Spit. Foto: ANP
Lula in 1981 op bezoek in Nederland bij toenmalige vicevoorzitter van de FNV, Wim Spit. Foto: ANP

Lula verloor op zijn negentiende zijn linkerpink tijdens werkzaamheden in een autofabriek en kreeg toen niet de juiste medische zorg. Dat leidde er volgens NRC toe dat hij zich ging inzetten voor de rechten van arbeiders.

Al voor zijn dertigste was hij de leider van een van de belangrijkste vakbonden van het land en hij organiseerde tijdens de militaire dictatuur in Brazilië regelmatig stakingen en massale protesten. Samen met andere leidende figuren binnen de vakbeweging en vooraanstaande academici richtte hij in 1980 de Arbeiderspartij PT op.


Lula sleepte de Olympische Spelen binnen, maar was niet bij de openingsceremonie in Rio

De Braziliaanse president Luis Inacio 'Lula' da Silva op het IOC-congres in Kopenhagen in 2009 waar Brazilië uiteindelijk de Olympische Spelen kreeg toegewezen. Foto: EPA/SOREN BIDSTRUP
De Braziliaanse president Luis Inacio 'Lula' da Silva op het IOC-congres in Kopenhagen in 2009 waar Brazilië uiteindelijk de Olympische Spelen kreeg toegewezen. Foto: EPA/SOREN BIDSTRUP

Lula zette zich als president met hart en ziel in voor het binnenslepen van de Olympische Spelen van 2016. Hij huilde tranen van geluk toen het IOC het sportevenement in 2007 daadwerkelijk toewees aan Rio de Janeiro. Maar toen de Olympische Spelen plaatsvonden, was hij al onderwerp van corruptieonderzoek.

Zijn partijgenoot en opvolgster Dilma Rousseff was toen tijdelijk geschorst als president vanwege rommelen met de staatsbegroting. Daarom weigerde Lula in te gaan op een uitnodiging van interim-president Michel Temer om de openingsceremonie bij te wonen.

LEES OOK: Bikini-tapen is razend populair in Brazilië – deze onderneemster verdient er goud geld mee